Termin przedawnienia w transporcie krajowym i międzynarodowym
Przedawnienie roszczeń oznacza możliwość odmowy zapłaty przez dłużnika określonej kwoty po upływie terminu określonego prawem. Branża transportowa jako jedna z nielicznych obarczona jest bardzo krótkim okresem przedawnienia. Przepisy dotyczące przewozu krajowego i międzynarodowego oraz spedycji różnią się niuansami, które w praktyce mogą zaprzepaścić skuteczne dochodzenie zapłaty.
Przedawnienie roszczeń związanych z transportem krajowym przedawniają się po upływie roku. Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu:
-utraty przesyłki – od 30 dnia po dacie rozładunku przewidzianym w zleceniu,
-ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu – od dnia wydania przesyłki,
-szkód ukrytych – od dnia protokolarnego ustalenia szkody,
-zapłaty – od dnia, w którym zapłata powinna była nastąpić, zgodnie z ustaleniami stron potwierdzonymi w zleceniu.
Roszczenia z tytułu opóźnienia w dostawie przedawniają się z upływem 2 miesięcy od dnia wydania przesyłki.
W przypadku transportów krajowych bieg przedawnienia jest zawieszony na okres od dnia wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację lub wezwania do zapłaty i zwrócenia załączonych.
Roszczenia pomiędzy przewoźnikami (w tym przewoźnikami umownymi) przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo.
Przedawnienie roszczeń związanych z transportem międzynarodowym, na podstawie Konwencji CMR, przedawniają się po upływie roku (w przypadku złego zamiaru lub niedbalstwa 3 lata).
Przedawnienie biegnie:
-w przypadkach częściowego zaginięcia, uszkodzenia lub opóźnienia dostawy – począwszy od dnia wydania;
– w przypadkach całkowitego zaginięcia – począwszy od 30 dnia po upływie umówionego terminu dostawy we wszystkich innych przypadkach – począwszy od upływu trzymiesięcznego terminu od dnia zawarcia umowy przewozu. Dotyczy to głównie zapłaty przewoźnego.
Jeśli klient otrzyma notę obciążeniową, z którą się nie zgadza powinien odesłać otrzymane dokumenty wraz z pismem o odmowie zapłaty. Dzięki temu uniknie niekorzystnego dla siebie zawieszenia biegu przedawnienia.
Klauzule w zleceniach transportowych międzynarodowych, które określają termin płatności np. „60 dni od daty otrzymania oryginalnego CMR i faktury”, nie wpływają na ‘wydłużenie’ terminu przedawnienia. Dlatego należy pilnować, aby dochodzić swoich praw w terminie roku i 3 miesięcy od daty zawarcia umowy przewozu.
W przypadku spedycji (krajowej jak i międzynarodowej) roszczenia o zapłatę przedawniają się po roku od dnia wykonania zlecenia. Ewentualne inne uregulowanie w zleceniach nie są wiążące.
Aby uchronić się przed przedawnieniem swoich wierzytelności należy: złożyć do sądu pozew o zapłatę lub wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, uzyskać uznanie roszczenia (tzw. potwierdzenie salda, uznanie długu) przez dłużnika – umowne ‘wydłużenie’ terminu przedawnienie nie jest wiążące prawnie.